Triglav

Triglav

subiektywna ocena miejsca: ******

opracowanie: Jakub Szymanik
zdjęcia: Marek Błaszczyk, Jakub Szymanik

Rejon

Triglav (2864 m. npm.), Alpy Julijskie, Słowenia.

Rodzaj wspinania

Jeżeli chodzi o szczegóły topograficzno-wspinaczkowe, to: efektowna północna ściana opada z tzw. Tarasu Kugy’ego, leżącego poniżej głównego wierzchołka, na wschód od którego znajduje się ramię zwane Mały Triglav. Poniżej niego ciągnie się po stronie północnej, aż do krawędzi ściany Lodowiec Triglav. Obecnie większość ludzi (raczej nie należy się spodziewać tłumów) wspina się po ścianie północnej, zwanej przez Słoweńców po prostu Steną, chociaż istnieją także drogi na ścianie południowej i zachodniej. Stena to piękna wapienna (polecany kask!) ściana sięgająca w najwyższym punkcie ponad 1000 m. wysokości przy ponad 3 km. szerokości (w 1931 J. Cop – legenda słoweńskiego alpinizmu wraz z M. Frelihem, M. Potocnikiem i S. Tominsekem przetrawersowali całą ścianę; drogę nazwano „Zlatorogove Police”, IV, długość ponad 3 km.) oferuje ponad 100 dróg wspinaczkowych o trudnościach II – IX+/X- i długościach od 150 do 1000 metrów, jednym słowem każdy znajdzie coś dla siebie. W topografii ściany uwagę przykuwają wybitne formacje: Filar Niemiecki (Droga Niemiecka, IV, 1000 m.), Filar Centralny (Filar Copa V, 800 m.), Filar Juga (Droga Juga, IV, 900 m.) oraz depresje Słoweńska (Droga Słoweńska, IV, 800 m.), Niemiecka i Juga (Jugova Grapa, III, 900 m.).

Latem w ścianie potrafi leżeć sporo śniegu (stałe lodowczyki), więc przydają się raki i czekan. Zdarzają się gwałtowne zmiany pogody, którym towarzyszy niska temperatura. Podczas wspinaczki znajdziemy wiele dogodnych miejsc biwakowych. Zimą oprócz mikstowego wspinania, także wspaniałe warunki do ski alpinizmu. Ściana jest wapienna i dość krucha, podczas wspinaczki przydają się haki i młotek, a kask jest niezbędny.

Dokładne położenie oraz dojazd

Bazą wypadową na północną ścianę Triglav jest zazwyczaj schronisko Aljazev Dom (1015 m. npm.) w dolinie Vrata, pod które podchodzi się (lub podjeżdża) ok. 12 km. szutrowo-asfaltową drogą z wioski Mojstrana położonej przy głównej drodze z Ljubljany przez Kranj, Jessenice i Kranjską Gorę do Traviso we Włoszech. Pociągiem można dojechać do Jessenic położonych 10 km. na wschód od Mojstrany. Ljubljański port lotniczy w Brniku leży 50 km. od Mojstrany. Od południowych granic Polski do Mojstrany jest jakieś 800 km. drogi.

Niewątpliwą zaletą wspinaczki w Triglavskim Parku Narodowym jest bardzo krótkie podejście pod ścianę ze schroniska Aljazev Dom. Podejście w zależności od sektora ściany zajmuje ok.1-1,5h. Inną sprawą jest podejście pod tzw. Sfinksa – wybitną formację położoną na zachód od głównego wierzchołka, na której to poprowadzono najtrudniejsze z dróg wspinaczkowych. Mamy 2 warianty: (1) wspinanie się IV-V drogą Prusik-Szalay do często zaśnieżonego Amfiteatru, co zajmuje ok. 5 godzin albo (2) dojście na Plemenice via ferratą zaczynającą się na przełęczy Luknja, a następnie wykonanie pięciu zjazdów, co łącznie zajmuje ok. 4 godzin. Natomiast zejście ze ściany zajmuje nie więcej niż 2,5 godziny, a co więcej istnieje opcja spędzenia nocy w najwyżej położonym w Słowenii schronisku Kredarica (2500 m. npm.), do którego dostaniemy się już po około godzinie marszu po zakończeniu wspinaczki.

Krótka historia rejonu

Pierwszego wejścia na szczyt dokonali S. Rodzic, M. Kos, L. Korosec i L. Willomitzer w 1778 roku. Pierwsze przejście północnej ściany jest zazwyczaj przypisywane kłusownikowi I. Bergnic-Strukeljowi, który miał ją pokonać drogą zbliżoną do obecnej Drogi Słoweńskiej w roku 1890. Pierwszego prawdziwie alpejskiego przejścia ściany dokonali Niemcy: F. Konig, H. Reinl i K. Domening na początku XX wieku. W 1906 roku również Niemcy: G. Jahn i F. Zimmer poprowadzili Drogę Niemiecką a przejście to rozpoczęło okres intensywnej wspinaczkowej eksploracji północnej ściany Triglavu, która trwała aż do końca II wojny światowej, kiedy to zachodni wspinacze przestali interesować się Słoweńskim gigantem. Zainteresowanie ścianą wróciło dopiero w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych, kiedy to poprowadzono liczne drogi na Triglavie oraz rozwiązano większość problemów na krótszych monolitach. Prawdziwy renesans wspinania w rejonie nastąpił w latach osiemdziesiątych, kiedy to nowe pokolenie zainteresowało się odhaczaniem dróg oraz przejściami zimowymi. Szczególny problem ściany, pionowy monolityczny filar o wysokości i szerokości ok. 150 m., zwany Sfinksem, leżący tuż poniżej krawędzi ściany, doczekał się klasycznego rozwiązania dopiero w 1995 roku drogą Twarz Sfinksa (IX+/X-).

Jeżeli chodzi o Polaków, to Marcin Kacperek w 2000 przesolował megaklasyk wspinaczkowy Triglavu a mianowicie kombinację dróg Skalaska i Filar Copy (1000 m. VI+).

Prywatne doświadczenia

Triglav zdecydowanie warto odwiedzić podczas wspinaczkowych wojaży po Słowenii i Chorwacji. Osobiście miałem pecha: siedem dni prawie non-stop padało, a w ścianie zalegało podobno wyjątkowo, jak na tę porę roku (lipiec), dużo śniegu. W efekcie zrobiłem tylko łatwą drogę Słoweńską (IV, 800 m.). Za to w nagrodę kilka godzin po opuszczeniu deszczowych Alp Julijskich grzałem się już w słonecznym Ospie.

Noclegi i inne patenty

Biwakowanie surowo zabronione, a zakaz jest egzekwowany.

Schroniska: Aljazev Dom w dolinie Vrata (pod płn. ścianą Triglavu). Cena ze zniżką (uwaga nie akceptują kart wystawionych przez PZA) poniżej 10 DM. Zniżkę można uzyskać wstępując do klubu słoweńskiego (PZS – Planinska Zveza Slovenije), co kosztuje ok. 20 PLN, a zwraca się już po kilku noclegach. Wstąpić można w dowolnej mieścinie opodal – Kranjskiej Gorze, Jesenicach albo Ljubljanie (trzeba mieć zdjęcie).

Zakupy: Ceny w sklepach wyższe od polskich o ok. 15 – 20%. W Mojstranie jest supermarket i restauracje oraz punkt informacji turystycznej, gdzie można pożyczyć przewodniki i zrobić ich kopię. Współczesne przewodniki po Alpach Julijskich są trudno dostępne; my kserowaliśmy wydana w 1980 książkę „Steny Slovenije”. Mapy turystyczne są powszechnie dostępne na miejscu. Ceny w schronisku: obiad ok. 20 PLN, śniadanie ok. 9-10 PLN, piwo ok. 7 PLN. Pieniądze można wymieniać na poczcie. W Kranjskiej Gorze w Centrum Informacji Turystycznej oraz w agencji zajmującej się organizowaniem wycieczek (obok poczty i marketów, w drewnianej budce), można pogadać na temat warunków w górach, skserować przewodniki itp. Więcej informacji na stronie Słoweńskiego Związku Alpinizmu (Planinska Zweza Slovenije – PZS ): http://www.pzs.si

Przewodniki i mapy, strony www

Stenko Klina „How to Climb Triglav/Triglav ein Kurzer Führer”, PZS, 1991.
Robin Collomb „Julian Alps, Mountain Walking and Outline Climbing Guide”, West Col, Reading 1978.
„Steny Slovenije” 1980.
Góry nr 78 (11/2000)
Steven Fallon „Guidebook to Slovenia”, Lonely Planet 1995.
„Julian Alps – Triglav” 1:25000, PZS.
„Triglav Nacional Park” 1:5000, PZS.
„Julian Alps – Eastern Section” 1:50000, PZS.
http://www.pzs.si – strona Planinska Zweza Slovenije

Inne

W razie niepogody można zawsze dość łatwo przenieść się w jeden z licznych skałkowych rejonów Słowenii. Dobry ich przegląd oferuje łatwo dostępny przewodnik Danilo Cedilnik Den „Plezalni vodnik Slovenije” wydany przez Sidarta. Alternatywą dla wspinania są również turystyczne wypady po licznych szlakach górskich (w tym via-ferraty), spływy kajakowe górską rzeką Soči, wypady rowerowe a również zwiedzanie, przede wszystkim: Ljubljany oraz licznych pomników ofensywy w okolicach Soči z czasów pierwszej wojny światowej.

Galeria

Północna ściana w całej okazałości. Na pierwszym planie widoczne Zachodnie Zacięcie fot. Marek Błaszczyk	Nieplanowany kibel fot. Marek Błaszczyk	Na zachodnim zacięciu fot. Marek Błaszczyk
Zachodnie zacięecie (V A0) fot. Marek Błaszczyk	Wczesny ranek, podczas wejścia na szczyt fot. Marek Błaszczyk	Wczesny ranek, podczas wejścia na szczyt fot. Marek Błaszczyk
Zapych, koniec drogi Bawarskiej fot. Marek Błaszczyk	Słoweńcy spotkani w końcówce drogi Bawarskiej fot. Marek Błaszczyk	Mojstrana fot. Jakub Szymanik
Pomnik ku czci praoojców słoweńskiego alpinizmu fot. Jakub Szymanik	Ściana fot. Jakub Szymanik	Przed wejściem w ścianę fot. Jakub Szymanik
Topo Triglava fot. Jakub Szymanik	Triglav fot. Jakub Szymanik	Podejście pod ścianę fot. Jakub Szymanik